Н.Х. Бускаров  1958  сыллаахха  балаҕан  ыйын  5  күнүгэр  ҮөҺээ  Бүлүү  улууһун   Сис  Мэйигэр,  Бускаровтар  дьиэ  кэргэттэригэр,  ыал  бастакы  оҕотунан күн  сирин  көрбүтэ.    Харлампий  Борисович, Марина  Кирилловна  Бускаровтар уон  оҕолоох тыа  сирин  сэмэй  ыала  буолаллар.  Николай  алта  быраат,  үс  балыс  убайа  буолар.

         Ийэтэ  кэпсииринэн  Николай  сүрдээх  иинэҕэс,  ырыган,  тыалтан  да  охтуох  дьарамай  оҕо эбитэ  үһү.  Ол  эрэн  тыа  сирин  айылҕата,  ыраас  уута,  сибиэһэй  аһа-үөлэ  уолу  сытыы-хотуу,  уһун  толкуйдаах,  чэгиэн  доруобуйалаах  ыччат  гына  иитэн  таһаарбыта. 

         Оҕо  сылдьан  физкультура  уруогун  сөбүлээбэтэ,  спорду  улаханнык  сэҥээрбэтэ  үһү.  Учуутала  Ф.И. Васильев  маннык  ахтар-саныыр:  «Коля  Бускаровы  кыра  кылаастан  үөрэппитим.  Кыра,  хатыҥыр  уолу  хайыһарга  дьоҕурдаах  дии  саныырым.  Оччолорго  үчүгэй  хайыһар,  бачыыҥка,  маас  баар  буолуо  дуо?  Уонна  хайыһарга кыһын  эрэ  дьарыктаналлар,  ону  ол  диэбэккэ  эрчиллэн,  атаҕар  кыанар  уонна  дьулуурдаах,  тулуурдаах  буола улааппыта.  Оннук  да  характерынан  ити  ыраах  сүүрүүлэргэ  үрдүк  кылаастаах  сүүрүк  буоллаҕа.  Кылаабынайа  бэйэтэ  сорук  туруорунан  эрчиллибит  ситиһиитэ  буоллаҕа».

         Марафонец  Николай  Бускаров олоҕор  спорт хаһан,  туохтан,  хайдах  саҕаламмытай…

         Оҕо  сааһа  тыа  оҕотун  олоҕун  сиэринэн  ааспыта.  Хоро  орто  оскуолатын  бүтэрэн  Забайкальскай  уокурукка  Советскай  Аармыйа  кэккэтигэр  сулууспалаабыта. 

         Аармыйа  кэнниттэн  төрөөбүт  совхоһугар  үлэлиир.  Эдэр  уол  булчут  даҕаны,  уус  даҕаны,  сынньалаҥ  кэмигэр  олохтоох  культура  дьиэтигэр  оркестырга  гитараҕа да   оонньуур.  «Идэҕин  сөпкө  талыныаҥ, олоххор  дьоллоох  буолуоҥ» — диэн  мээнэҕэ  эппэттэр.

         Сүүрүүгэ  дьоҕурдааҕын,  кыахтааҕын  20-тин  лаппа  ааһан  баран  билбитэ.  Бастакы,  дьээбэҕэ  диэн, сүүрүүтэ  1982 сыллаахха  улуус  ыһыаҕар  буолбута, манна иннин  кимиэхэ  да  биэрбэтэҕэ.  Онтон  Калининградскай  уобулас  куоратыгар  техникумҥа  үөрэнэ  сылдьан  араас  спортивнай  күрэхтэһиилэргэ  кыттыбыта.  1986  сылтан  сүүрүүнэн  дьиҥнээхтик, олохтоохтук дьарыктанан  барбыта.  Ити  курдук  сэмэй   саха  ыалын  оҕото,  тыа  сирин  ыччата  марафон  курдук  улахан  спорт  көрүҥэр  киирбитэ.  Бу спордунан дьарыктанарга биһиги  тыйыс  айылҕабыт  усулуобуйата  суоҕун  бары  бэркэ  билэбит.  Кини  тренерэ  суох  бэйэтэ  соҕотоҕун  эрчиллэрэ.   Төһө  кыах  баарынан эрчиллэ-эрчиллэ  күрэхтэргэ  кыттара.  Элбэх  мэһэйдэри  туораан, бу  дьарыгын  бырахпакка дьаныардаахтык эрчиллибитэ.  Үгүс  талааннаах,  дьоҕурдаах  дьон  көрсөр  ыарахаттартан  чаҕыйан туораан  хаалаллара баар суол.  Киһи  дьоҕура  наука  этэринэн  үс  фактортан  тутулуктаах.

1.                  Нэһилиэстибэннэй (айылҕаттан,  төрүттэриттэн  бэриллиитэ)

2.                  Тулалыыр  олох,  эйгэ  дьайыыта.

3.                  Бэйэни  сайыннарыыта.

Николай  төрүттэригэр,  ийэтин  эһэтэ  Мэтэйэр  Микиитэ  атаҕынан  кытыгырас,  быһый  бэрдэ  үһү, убайа Василий  Догуев  атах  оонньуутугар  Саха  Сирин  спордун  маастара.  

Дьоҕурдаах  буоллуҥ  да  үрдүк  чыпчаалга  тиийэҕин  диэн  буолбат.  Бэйэни  иитинии,  сайыннарыы  улахан  оруолу  ылара  саарбаҕа  суох.  Николай  халбаҥнаабат  кытаанах  режимнээх,  сарсыарда,  киэһэ  сүүрүү,  бырааһынньык,  өрөбүл  диэн суох.  Аһылыгын  эмиэ  көрүнэр,  саамай  сөбүлүүр  аһа —  собо, үүт  аһылыга,  чуолаан  суорат.

         Элбэх  эрчиллии,  сыралаах  үлэ  түмүгэ  Николай  Бускаровы  Аан  дойду  араас  дойдуларынан  эргиттэ.  Ол  курдук  кини  Россия  араас  куораттарыгар,  Европа  кэккэ  дойдуларыгар: Италияҕа,  Голландияҕа,  Бельгияҕа,  Испанияҕа,  күн  тахсар  дойдутугар  Японияҕа,  Африка  сиригэр  онтон  да  атын  сирдэргэ  сылдьан  күрэхтэстэ.  Аан дойдутааҕы кылаастаах спорт маастара, супермарафонец Николай Бускаров чаҕылхай  кыайыылары,  үрдүк ааты-суолу   1990-с  сылларга ситиспитэ.

         1992 с. — Калининград куоракка спорт маастарыгар кандидат буолбута.

1993 с. — Омскай куоракка ыытыллыбыт Аан дойдутааҕы марафоҥҥа 35 сааһын көрсө маастар нуорматын толорбута.

1996 с. — Москваҕа Аан дойдутааҕы чемпионакка Аан дойдутааҕы кылаастаах спорт маастара буолбута.

Николай Харлампьевич бары ситиһиитигэр дьиҥ-чахчы тирэх, көмө буолбут киһинэн кини кэргэнэ Ираида Михайловна буолар. Кэргэнэ спортка бэриниитин өйдөөн, ону өйөөн, дьиэ-уот, хаһаайыстыба түбүгүн, оҕону көрүүнү-истиини барытын бэйэтэ сүгэн, туох кыаҕа баарынан көмөлөһөр. Онон Николай Харлампьевич барҕа махталын, кыайыыларын түөрт оҕотун ийэтигэр, тапталлаах кэргэнигэр Ираҕа аныыр. Билигин оҕолор улаатан үөрэх араас кыһаларыгар үөрэнэллэр.