ЛЕГКАЯ АТЛЕТИКА | ПОДРОБНЕЕ О СПОРТСМЕНЕ
ЛЕГКАЯ АТЛЕТИКА | ПОДРОБНЕЕ О СПОРТСМЕНЕ
Хабытчаров Гаврил Григорьевич
Дата рождения: 24.09.1936
Уроженец: Тамалакан
Вид спорта: легкая атлетика
Достижения: мастер спорта РС (Я)
Гаврил Григорьевич 1936 с. балаҕан ыйын 24 к. Үөһээ Бүлүү оройуонун Тамалакаан нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Аҕата Хабытчаров Григорий Гаврильевич, Кэнтиктэн төрүттээх учуутал. Ийэтэ Руфова Дария Гаврильевна Тамалакаан төрүттээх колхозтаах хоһууна этэ.
Гаврил Григорьевич олоҕун доҕоро Наталья Владимировнаны кытта 1966 с. холбоһон 51 сыл устата дьоллоохтук-соргулаахтык олорбуттара, икки кыыс, икки уол оҕоломмуттара, сэттэ оҕо эһээтэ, эбээтэ буолбуттара. Гаврил Григорьевич кэргэнэ ыам ыйын саҥатыгар ыалдьан олохтон туораабыта.
Гаврил Григорьевич Дьокуускай куоракка олорор, 80 сааһын туолла. РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, педагогическай үлэ, спорт ветерана, СР спордун маастара.
Гаврил Григорьевич олоҕун, спордунан дьарыктаныытын туһунан маннык сэһэргиир. “Аҕыс саастаахпар Тамалакаан 3 кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирбитим, онтон Ороһу 7 кылаастаах оскуолатын Тамалакаантан ууна сылдьан үөрэнэн түөрт сылынан бүтэрбитим. Оччолорго ичигэс-тымныы күн диэн аахсыбакка наар хаамыынан-сүүрүүнэн сылдьарбыт. Хаһан да үөрэх күнүн көтүппэт уонна маҥнайгы уруогу куоттарбат этибит.
1952-1955 сс. Н.Г. Чернышевскай аатынан Бүлүүтээҕи педучилищеҕа үөрэнэр сылларбытыгар кыһынын-сайынын оҕустаах тэлиэгэҕэ, бытарҕан тымныыларга аттаах сыарҕаҕа табалаһан сылдьарбыт. Алта-сэттэ сааспытыттан саҕалаан сайыны быһа от үлэтигэр атырдьах ыйын бүтэһик күннэригэр диэри ыраах учаастакка, сиргэ хоно сылдьан үлэлиирбит. Дьиэттэн сылдьан саамай чугаһа 2-3 км сиргэ, ону даҕаны бэрт аҕыйах хонукка, үксүн 10-ча км сирдэргэ сарсыарда ааттаах эрдэттэн киэһэ ыкса хойукка диэри үлэлиирбит. Ол былаһын тухары атаххар тура тэбинэн сылдьаҕын. Итинник эриирдээх-мускуурдаах олоҕу биһиги ийэлэрбит, аҕаларбыт, эбэлэрбит, эһэлэрбит олорон аастахтара.
1956 с. саҕалаан Абыйга, Томпоҕо үлэлээбитим, онтон Подмосковьеҕа киин тренерскэй оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан армияҕа сулууспалыы барбытым. Онтон анал үөрэҕи 1964 с. бүтэрбитим. Онтон ыла 1997 с. диэри Ороһу, Дүллүкү, Хоро, Үөһээ Бүлүү оскуолаларыгар физкультура учууталынан үлэлээбитим. Биэнсэйэҕэ тахсан баран Дьокуускай куоракка “Туймаада” стадиоҥҥа, манежка Саха гимназиятын оҕолорун нэдиэлэҕэ иккитэ дьарыктыыбын.
Тус бэйэм Ороһуга үөрэнэр кэмнэрбэр Филипп Васильевич Харлампьев араҥаччылааһынынан, такайыытынан кыһынын хайыһарынан, сайынын хаамыынан, сүүрүүнэн утумнаахтык дьарыктаммытым. Ороһу оскуолатыгар 4-с кылааска үөрэнэ сылдьан оҕолорго 3 км хайыһарга бастаабытым.
1955 с. Бүлүүгэ үөрэнэр кэммэр Дьокуускайга педучилищелар күрэхтэһиилэригэр “Спартак” стадион гаревой дорожкатыгар 800 м түөрт киһиттэн үһүс буолан үөрбүттээхпин. Итинтэн сэдиптээн хайыһарынан уонна атахпынан Абый, Томпо, Бүлүү, Ньурба, Сунтаар, Нам, Мэҥэ-Хаҥалас, Таатта, Үөһээ Дьааҥы, Орджоникидзевскай, Уус-Алдан, Чурапчы улуустарыгар сылдьан үйэ аҥарын устатыгар үгүс доҕоттордоннум”.
Гаврил Григорьевич оройуонугар, Бүлүү зонатыгар, республикаҕа даҕаны уһун дистанцияларга сүүрүүгэ элбэхтик бастаан уонна миэстэлэһэн турар. Кини чэпчэки атлетикаҕа СР спордун маастара. Гаврил Григорьевич биир уратылаах. Ол уратыта агитационнай-пропагандистскай сүүрүүлэргэ кыттыыта. Маннык сүүрүүлэргэ спортсмен барыта кыттыбат. Онон чахчы бэйэтин билинэр, ох курдук оҥоһуулаах, кустук курдук куоһаныылаах эрэ дьон кытталлар. Кини маннык сүүрүүгэ аан маҥнай Дьокуускай – Чурапчы – Мэҥэ Алдан – Хандыга – Ытык Күөл – Харбалаах – Амма – Майа – Чурапчы маршрутунан сүүрбүтэ. Сүүрүү 1999 с. кулун тутар 27 күнүттэн муус устар 3 күнүгэр диэри ыытыллыбыта. Барыта 22 спортсмен үс бөлөххө арахсан кыттыбыта. Маҥнайгы бөлөххө ветераннар (эр дьон), иккискэ эдэрдэр (эр дьон, дьахталлар), үһүскэ ветеран дьахталлар. Гаврил сүүрүү бырааһынньыгын тэрийэр баҕаттан 65 сааһын туолар үбүлүөйүгэр сөп түбэһиннэрэн уонна оскуола коллектива өйөөһүнүгэр тирэҕирэн Тамалакаан оскуолатын оҕолоругар күрэхтэһии тэрийэр, биэс сыл буолан баран, 2001 с. иккис төгүлүн эмиэ ыытар.
Гаврил Григорьевич дойдутугар Тамалакааҥҥа 2006, 2011, 2016 сылларга детсад, оскуола оҕолоругар кросс тэрийэн ыыппытыгар элбэх оҕо кыттыбыта, кыайыы кынаттаммыттара.