САМБО, ДЗЮДО ХУРЕШ | ПОДРОБНЕЕ О СПОРТСМЕНЕ
САМБО, ДЗЮДО ХУРЕШ | ПОДРОБНЕЕ О СПОРТСМЕНЕ
Захар Степанович Прокопьев
Дата рождения: . 1949 с. алтынньы 3
Родное село: . Үөһээ Бүлүү- Ороһу
Достижения:
1974 с. Бүлүүтээҕи педучилищены бүтэрбитэ.
1980 с. Хабаровскайдааҕы физкультурнай институту кэтэхтэн бүтэрэр.
1988 с. Өлүөхүмэтээҕи тыа хаһаайыстыбатын техникумун бүтэрэр.
1973 с. ыытыллыбыт Манчаары IV Спартакиадатыгар иккис миэстэлэһэр, аатырбыт тустуук Максим Васильев кэнниттэн.
1973 с. тувалыы «хуреш» тустууга Саха АССР хамаандатыгар киирэн республика чиэһин 4 сыл субуруччу ситиһиилээхтик көмүскүүр, 4 сыл устата иккис бириистээх.
Биһиги саҥа оскуолаҕа киирэрбитигэр күөх харахтаах, улахан муруннаах ситэн эрэр уол үөһэ кылааска үөрэнэрэ. Сахаттан атын көрүҥнээх буолан улаханнык дьиктиргээн турардаахпын. Нууччаны да көрө илик бэдик буолуом. Сахаар Суоппус диэн ааттыыллара. Арааһа ийэтэ Суоппуйа диэн ааттааҕын иһин Суоппус буолла ини. Кэпсээн ааспыт Павел Павлович Васильев аҕата Байбалы кытта Суоппуйа бииргэ төрөөбүт. Тиибээннэр төрүттэригэр нуучча баара үһү. Захар аҕата биһиги оройуоммут бастакы милииссийэлэриттэн биир бастакылара Иванов Степан эбитэ үһү.
Захар үөлээннээхтэрин кытары Далыр оскуолатыгар үөрэнэн орто оскуоланы бүтэрэр. Оскуола кэнниттэн совхозка тахсан үлэлиир. Онтон армияҕа баран ийэ дойдутугар ытык иэһин төлүүр. Армия кэннэ доҕотторун кытта Валерий Прокопьевтыын, Юрий Поскачинныын Рига куоракка авиационнай институтка туттарсан киирэн үөрэнэллэр.
Далыр оскуолатыгар үөрэнэр кэмнэригэр уолаттар бары да тусталлара. Ригаҕа биир сыл курдук “чуумпутук сылдьан” баран нөҥүө сылыттан дьэ “туран кэлэллэр”. Ол биричиинэтинэн биирдэ “нуучча эрээригин тоҕо азиаттары кытта сылдьаҕын” диэн мөккүһэн иһэн тутуһан барбыттар. Онно Захар үс уолу охторбут. Ол уолаттара самбонан дьарыктаналлар эбит. Дьэ үчүгэйдик билсэннэр үөрэн-көтөн залга тиийэн дьарыктанан бараллар. Бастаан сатаабат курдук эрээри, захваттарын үөрэннилэр да тустар разрядтаах уолаттары тулуталаабат буолан хаалаллар. Сотору соҕус Рига аһаҕас күрэхтэһиитэ буолар. Онно Захардаах кыттыбаттар. Бииргэ дьарыктанар хототтуур уолаттара кыайыы кынаттанан, өрөгөй үктэллэнэн кэлэллэр. Ол онтон кынаттанан Захар аны самбо тустуутун аайы кыттар буолар. Прибалтика республикаларын күрэхтэһиитигэр иккис буолары ситиһэр. Ригаҕа бастаан маастарга кандидат буолар. Эһиилгитигэр ити күрэхтэһиилэргэ бастаталыыр, маастар буолар баҕатын ситиһэр.
Үөрэнэ сылдьан Красноярскай сахата кыыһы физкультурнай үөрэххэ үөрэнэ сылдьар Дуняны кытта билсэн ыал буолаллар. Захар ийэтэ Тылгыныга көһөн, сайын каникулларыгар Тылгыныга тиийэн сынньаналлар. Дуня художественнай гимнастикаҕа маастарга кандидат этэ. Захар Ригаҕа үөрэнэригэр Тылгыныга Дуняны физкультура учууталынан үлэлэтэллэр. Ол саҕана үөрэммит оҕолор сальто оҥороро буолбуттарын көрдөрөр буолан хаалбыт этилэр.
Захар Степанович үөрэҕин бүтэрэн кэлэн Якутскайга авиапортка инженердээбитэ Икки оҕоломмуттара. Кэлин эмиэ уолламмыт этилэр.
Дуня дьонноро ыарыһахтаан Красноярскайга көһөллөр. Онно тиийэн Дубинкаҕа порт начальнигынан Захар Степанович үлэлиир. Дуня төрөппүттэрин көрөр-истэр. Ыарыһах аҕата өр эрэйдээн олохтон барар. Ол похоронатын кэнниттэн эмискэ ыалдьар буолан хаалар. Ый курдук тулуһа сылдьан баран, тымыр быстан Захар олохтон букатыннаахтык барар.
Якутскайга үлэлиир кэмигэр “тоҕо тустубаккын” диэн ыйыттахха, “ситиһиэхпин ситистим, наһаа эрчиллии доруобуйаҕа буортулаах, сааһыран да эрэбин” диэн судургутук эппиэттээбитэ.
Кыыстара Сунтаарга ыал, бэрткэ олорор сураҕа иһиллэр этэ. Атын оҕолорун кытта билсиһии суох.