Саха бухатыырдарыттан биирдэстэрэ Васильев Алексей Петрович (Мордьонноохоп) 1906 с. I Үөдүгэй нэһилиэгэр Чымырдаат диэн кыра төгүрүк алаас хоту диэки үрдүк томторугар төрөөбүтэ. Бииргэ төрөөбүттэриттэн Мария диэн эдьиийдээҕэ, улахан күүстээх дьахтар этэ да күүһүн биллэрбэтэх, онтон быраата тыла суох Уйбаан диэн ааттаах, киһи тэҥнээҕэ, күүһэ суох уол этэ. Алексей аҕата Васильев Петр, ийэтэ Васильева Анна отучча сүөһүлээх сэниэ ыаллар этилэр, онтон чугас эҥэлдьийэ турар. Хатыҥ арыылаах диэн алааска улахан баай киһи Ефимов Афанасий (Мыксан) үс уоллаах, Алексейдаах саамай чугас ыалларынан ыкса олорбуттар. Улахан баай буоланнар баһа-атаҕа биллибэт киэҥ күөлү сабардаан олорбуттар. Ол алаас ото тиийбэккэ, биир көстөөх Тыалыччыма диэн үрэххэ баран оттууллара үһү. Онтон Алексей Петрович дьоно Мыксааннартан төһө да чугас олорбуттарын иһин, аҕыйах сүөһүлээх буоланнар, “Күбэлдьийэ үрэҕэ” диэн хас да көстөөх сиргэ баран сайылаан оттууллар.

 Алексей Петрович тас көрүҥүнэн сахаттан орто уҥуохтаах, илиитэ наһаа уһун, атаҕа сүдү үлүгэр модьу былчыҥнардаах, моонньо саннын кэтитин кытта күдьүс барар, чахчы да күүстээх сэбэрэлээх, 130 киилэлээх бөҕөс эбит. Күүһүн эдэр сааһыттан биллэрбитинэн барбыт.

Таһынааҕы ыала Мыксаан баай биэтэ күһүн ууга түһэ сытарын 4 уол буолан көтөҕөн тыаҕа таһаара сатаабыттар, ону Алексей тиийэн кэлэн тыаҕа соһон таһаарбыт. Аҕата Бүөтүр оҕонньор биэстээх оҕуһа ууга түспүтүн, көтөҕөн таһааран, ампаар ойоҕоһугар өйөннөрөн кэбиспит, ону аҕата көрөн баран уолун мөхпүт: “Хайдах буолаҥҥын эккин-сииҥҥин алдьатаары күүһүмсүйэҕиний, киһи буолан баран тохтор хааннаах, быстар былчыҥнаах, тоҕо сэрэммэккин”, — диэбит. Бу оҕус үс центнер буолуо диэн холууллар эбит.

Далыр таҥаратын дьиэтин холокуонньатын Хааппа атыыһыт Бөтүрүөп күн (от ыйын 12 күнэ) түөрт уолунан көтөхтөрөн көрбүт, ону кыайан көтөхпөтөхтөр. Алексей сулбу хааман кэлбит да, 25 бууттаах холокуонньаны 5 хаамыылаах сиргэ тэйиччи көтөҕөн ылан уурбут уонна туох да саҥата суох баран хаалбыт. Төрөөбүт күөлүттэн көс кэриҥэ Кырыкаат күөлгэ баай Мыксаан муҥхата буолбут, онно кэлэ сылдьан, биир тутум халыҥнаах муостаны көҥү үктээбит. Мас-от тиэйиитигэр, дьиэ тас үлэтигэр аҕатыгар куруук көмөлөһөр, ол сылдьан бэйэлэрин сылгыларын көҕүлүттэн хабан ылан умсаннары тутарын Бүөтүр оҕонньор сэмэлиирэ үһү. Төрөөбүт күөлүттэн 4 көстөөх I Боотулуу ыһыаҕар бара сылдьыбыт. Манна Сэмэтээски уола Баһылай диэн бэйэтин нэһилиэгэр күүһүмсүйэр киһини кытта тустубут, киһитэ түһүлгэ эргиирин тухары куота сылдьыбыт, онтон биирдэ чугаһаан кэлэн Мордьонноохобу сарыҥҥа охсубут, онуоха Алексей улаханнык кыыһырбыт уонна хаһыытаабыт: “Бу хайдах буолбут тустууккунуй” — диэбит. Онуоха Баһылай ол хаһыыттан куттанан түһүлгэттэн тахсан барбыт. Бу күн уонча киһилээх сүүрүү буолбут, онно Алексей биир да киһини чугаһаппакка куотан кэлбит, күрэҥ буор атаҕын тилэҕэр сыстыбыта санныгар тиийэ быраҕыллар этэ дииллэр.

Уруккута “Буденнай” холкуостан ыаллыы олорор Мэйик нэһилиэгэр ыһыахха туста бара сылдьыбыт. Ол кэмҥэ Никита Донской (Бөтөҕө) диэн бэйэтин нэһилиэгэр күүһүнэн уонна оһуохай этиитинэн аатырбыт киһини кытта тустубут, убаастаан Никита Донскойу охторботох, онтон ыла Никиитэ Алексейдыын саллан тустубатах, эппин-сииммин наһаа алдьаппыта диэбит. Бу Мэйик нэһилиэгин өссө биир күүстээҕэ Василий Степановы (Буучугураһы) кытта бэрт эдэр саастарыттан тустубуттар, ол гынан баран, 22 сааһыгар Буучугурастан саллан тустуутун тосту бырахпыт. Тыла суох быраата Уйбаан аҕатын Бүөтүрү кыыһыран быһаҕынан анньаары турдаҕына, Далыртан убайа Алексей тиийэн кэлэр уонна Уйбааны уҥа илиититтэн харбаан ылан баран, 2 м үрдүктээх олбуору үрдүнэн быраҕар, онто тыла суох уҥа илиитин былчыҥын сыыйа тардыбыт, онтон ыла өлүөр диэри дьөллүбүт былчыҥнаах сылдьыбыт.

Мордьоно уола Алексей Бүлүү Дьөккөнүттэн төрөөбүт дойдутугар Үөһээ Бүлүү улууһугар Далыр сэттэ кылаастаах оскуолатыгар саха тылын учууталынан ананан кэлэр. Муҥутаан сылдьар сылларыгар тустуунан эрэ буолбатах, үчүгэйдик сүүрэр, кылыйар, буурдуур, куобахтыыр, гирянан оонньуур, эдэр ыччаты бэйэтин тула мунньан эрчийэр идэлээх эбит. Күүһүн мээнэ биллэрбэтэх, саар тэгил эттээх-сииннээх нуучча тылын учуутала Иванов Алексей Семенович биир кыһыҥҥы кылгас киэһэ боруксуйан эрдэҕинэ учууталлар уопсай дьиэлэригэр киирэн истэҕинэ, утары ыт сонноох Мордьоно уола Алексей тас ааҥҥа көрсө түһэр да, киирэн иһэр киһини тыын биэрбэккэ, хабан ылар да, быраҕардыы оҥостор, онтон тутуһуу-хабыһыы гиэнэ иэдээннээҕэ буолар, тиэргэҥҥэ тэлэһийэн тутуспутунан тахсаллар, күрдьүк хаарыгар төттөрү-таары бырахса сатыыллар, онтон иккистээн күүстээх ылсыһыы буолар да, бөҕөс Мордьонноохоп сүүрэн хаалар. Сарсыныгар учууталлар сынньанар хосторугар Алексей Иванов сынньана олордоҕуна, таһырдьаттан супту хааман кэлэн күүстээх Алексей күлэ-күлэ илиитин туттарар уонна биллэҕим үчүгэй уол сылдьар эбиккин диэн хайҕаабыт. Итинтэн ыла икки кыанар учууталлар Алексей Семенович уонна Алексей Петрович улахан доҕордуу буолбуттар. Иккилии бууттаах гирянан оонньуур буолбуттар, утарыта үөһэнэн хапсар эбиттэр. Оскуола дьиэ икки өттүгэр тураннар, сарайы үрдүнэн быраҕаттыы сылдьаннар, хаста да сарай үөһэ түһэрэн, сарай хаптаһынын тосту түһэрбиттэр.

Алексей Петрович төрөөбүт-үөскээбит сирин оскуолатыгар хапсаҕайдаһан тустууну, хайыһары, волейболу, лаптаны, былаах былдьаһыытын киллэрбит уонна гиряны анньыынан дьарыктаммыттар. Уһун биримиэнэ кэмигэр оҕолору мунньан, балалайкаҕа оонньотон пляскалыыр эбит, ол сылдьан оскуола коридорун муостатын тоһуппут.

1941 с. Советскай Армия кэккэтигэр ыҥырыллан барар. Ынырыктаах киирсиилэртэн биир түгэни умнубакка кэпсиирэ: “1942 сыллаахха Днепр өрүһү туораары былааннаан сырыттахпытына, немецтэр тигр танкалара ыган киирэн, 5 дивизия өрүскэ түспүтэ, онно 1 тоҥус, 4 нуучча уонна мин өрүһү туораабыппыт. Кэнники бу дьоммун кытта көрсүспэтэҕим” — диэн улаханнык хомойоро,  — “20 киилэ ыйааһыннаах ручной пулемету биир сыл устата санныбыттан араарбакка сүгэ сылдьыбытым”, — диирэ.

Сэриигэ баран иһэн күүһүн-күдэҕин улаханнык биллэрбэтэҕэ, ол да буоллар, баардаах баара баппатаҕа, хас да киһи кырбаары соруммуттарын “Социалистическая революция” пароход аанын иэдэһин ытыһынан охсубута, аан холуодатыгар ытыһын суола инчэҕэй туойга охсубут курдук олорон хаалбыт. Ону көрөн киһи эрэ барыта саллыбыттар уонна саҥата суох дьалты барбыттар.

Кини 1944 с. сэрииттэн көхсүн өһөҕөр буомба оскуолката ытырыылаах төрөөбүт дойдутугар кэлбитэ. Ону сороҕун врачтар кыайан ылбаккалар, тыҥатыгар тобох оскуолка хаалбытыттан 1946 с. саас муус устар ыйга, хаана эмискэ баран, күн сириттэн букатыннаахтык арахсыбыта. Эдэр сааһыгар үөрэ-көтө үлэлээбит, үөрэх туһугар сыратын биэрбит Далырын оскуолатыттан тэйиччи “Өбүгэ” диэн күөл арҕаа үрдүк томторугар көмүллүбүтэ. Ону кэриэстээн 60-с сылларга Далыр орто оскуолата кини аатынан улахан тустуу түһүлгэтин тэрийбитэ, онно саха биир бөҕөһө Докторов Никита Константинович (Бычырдаан) ыалдьыт быһыытынан ыҥырыллан сылдьыбыта уонна киниэхэ илии чаһыыта умнуллубат бэлэх туттарыллыбыта. Үөһээ Бүлүү ыччата онтон ыла Алексей Петровиһы — буойун бөҕөһү ытыктыыр, кини аатынан  оройуоҥҥа күрэхтэһии тэрийэн ыытар буоллулар. Олорбут олоҕун устата 7 оҕону төрөппүтэ. Онтон 2 уол, 2 кыыс эрдэ өлөн хаалбыттара. Үөһээ Бүлүү оройуонун киин балыыһатын нарколога Золотарева Зинаида Алексеевна, уһун сылларга профком председателэ, доруобуйа харыстабылын туйгуна, түөрт оҕо ийэтэ. Орто кыыс Филиппова Лидия Алексеевна үс оҕолоох, Дьокуускайга рабочай поликлиникаҕа үлэлиир, кыра кыыс Соколова Маргарита Алексеевна Бүлүү куоратыгар олохтоох, икки оҕолоох, народнай театр режиссера, быйыл культура үлэһитин үтүөлээх аатын ылбыта.

1993 с. от ыйын 3 к. 43 сыл буолан баран “Бойобуой үтүөлэрин иһин” медаль удостоверениетын Үөһээ Бүлүү улууһун военкома улахан кыыска Золотарева Зинаида Алексеевнаҕа туттарда. Буойун Алексей Петрович 43 сыл буолан баран ССРС Верховнай Советын Президиумун 1947 с. сэтинньи 6 к. ыйааҕынан наҕарадааламмыт.