Бу ахтыллар Саха АССР спордун хапсаҕай тустууга маастара, Далыр нэһилиэгин олохтооҕо Игнат Алексеевич Николаевы тустуук эрэ быһыытынан сыаналыыр итэҕэс буолуо, ол курдук кини саахымат, дуобат оонньууларыгар Саха сиригэр бэйэтин кэмигэр киэҥник биллибит спортсмен. Николаев И.А. 1937 с. балаҕан ыйын 20 күнүгэр II Боотулуу нэһилиэгэр, билигин Кырыкый нэһилиэгэ, колхозтаах дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ. Элбэх оҕолоох ыал эбит, онтон үс эрэ уол ордон киһи-хара буолбуттар. Игнат Николаев аҕата Алексей Маркович 1942 с. сэриигэ ыҥырыллан баран, 1944 с. Саратов куорат иһин кыргыһыыга геройдуу охтубут. Онон бырааттыы Николаевтар сэрии тулаайахтара. Оҕо саастара сүрдээх ыар кэмҥэ ааспыта, өссө Николай Алексеевич детдомҥа улааппыта. Айылҕаттан тэтиэнэх уолаттар үөрэнэн үһүөн учуутал идэтин баһылаабыттар, кинилэргэ аймахтара, государство көмөтө элбэҕин махтана ахталлар. Бырааттыы уолаттар үһүөн спордунан дьарыктаммыттар. Ол курдук орто уол дуобатынан күүскэ дьарыктанан билигин да улууска күүстээх оонньооччу, кыра уол Алексей Алексеевич “Буучугурас” бирииһин хапсаҕайга бастакы чемпиона, көҥүл тустуунан эмиэ дьарыктаммыта, дуобаты, саахыматы бэркэ оонньуур, үһүөн үтүктүспүт курдук бэргэн ытааччылар.

         Игнат Николаев орто оскуоланы Үөһээ Бүлүүгэ 1956 с. бүтэрэр уонна ити сыл СГУ-га математика идэтигэр үөрэнэ киирэр, 1961 с. үөрэҕин бүтэрэн хоту Абый улууһугар үлэлии барар. СГУ-га үөрэнэ сылдьан көҥүл тустуунан дьарыктанан куорат, университет чемпиона буолар. Бу кэмҥэ Россия чемпиона Николай Гоголев Саха сиригэр аҥардастыы хототтуур, кини кэнниттэн хас да күрэхтэһиигэ 52-57 кг тустан иккистиир. Хапсаҕайга боруобаланан көрөр, бу тустууга да си дьүгээр буолбат, бэркэ тустуталыыр, икки тустууга 1-кы разряды толорор. Саахыматы эмиэ оонньуур, оонньуур кылааһа үрдүүр, 1 разрядтаах саахыматчыт буолар. Университет кэнниттэн Абыйга Дружина оскуолатыгар икки сыл, онтон биир сыл Муҥурдаах оскуолатыгар завуһунан үлэлиир. Бу кэмҥэ Далырга олорор ийэтэ сааһыран, ыарытыйан Үөһээ Бүлүүгэ Далыр оскуолатыгар үлэлии кэлэр уонна барыта 47 сыл устата учууталынан үлэлиир. 1962 сылга Абыйга үлэлии сылдьан Саха АССР IV Спартакиадатыгар хапсаҕайга 55 кг ыйааһыннаахтарга  I м ылар уонна финалга биир дойдулааҕын, аатырар Степан Степановы «Түргэн» бөҕөнү хапсыһыы 8-с мүнүүтэтигэр көҥүл тустуу албаһынан, атаҕынан олуйан охторон Спартакиада чемпиона буолар. Эһиилигэр V Спартакиадаҕа Абыйдар куоталаһа кэлбэттэр, онон Игнат Николаев эмиэ хоту улуустан Аллайыахаттан тустан финалга тахсар, көбүөр биир өттүттэн Үөһээ-Бүлүү бөҕөһө Степан Степанов утары тахсар, лоп курдук былырыыҥҥы финал. Ол эрэн бу хапсыһыы уларыйар, Саха сирин икки төгүллээх чемпиона Саха АССР спордун маастара былыргы Буучугурас албаһынан утарсааччытын охторон, Саха сирин үс төгүллээх чемпиона буолар. Ол эрэн Игнат Николаев II м ылар уонна Саха АССР спордун маастара буолар. Степанов сөбүлээн туттар албаһынан утарсааччытын тоҥолоҕун иминэн такымыттан тардан тиэрэ анньан охторор албас, бу албаһынан Степан утарсааччыларын бэрт түргэнник охтортуура үһү, ол иһин албаһы «Түргэннээһин», Степановы «Түргэн»  бөҕө   диэн норуот ааттаабыт, сэрии иннигэр бу албаһы Буучугурас бөҕө сөбүлээн туттара үһү, ону Степанов салгыыр уонна бу албаһы билигин да тустууктар сөбүлээн тусталлар. Игнат Николаев бу куоталаһыы  кэнниттэн республика чемпионатыгар өссө да 2-3 сыл тустар, бириистээх миэстэҕэ киирбэтэҕэ эрээри үчүгэй тустуулары көрдөрбүтүн  туһунан сааһыран олорон кэпсиирэ.

1965 с. саахымат оонньуутугар САССР XXIV чемпионата буола турдаҕына “Эдэр коммунист” хаһыакка “Хапсаҕай маастара, саахымат бастыҥа” диэн төбөлөөх ыстатыйа тахсыбыта. Онно Үөһээ Бүлүү саахыматчыта Игнат Николаев саахымат чемпионатыгар республика бастыҥнара В. Ястребов, В. Савельев тэҥ очколаах инники иһэллэрин ситэн ылбытын уонна үһүөн чемпионаты баһылаан-көһүлээн иһэллэрин туһунан суруйбута. Онтон сотору буолаат бу үс бастыҥнар тэҥ очколаах чемпионаты түмүктээбиттэрин туһунан суруллубута. Ити кэмҥэ Игнат Алексеевич Николаев Далыр оскуолатыгар математика учууталынан үлэлиирэ уонна саахымат күрэхтэһиилэригэр ситиһиилээхтик кыттара. Игнат Николаев ити сылларга шахматка күүскэ оонньуура, Саха АССР сүүмэрдэммит хамаандатын састаабыгар киирэн Сибиир уонна Уһук Илин хамаанданан куоталаһыыларыгар 1967 с. I м ылбыттара, Уһук Илин зонаҕа “Урожай” ДСО күрэхтэһиитигэр бэйэтин дуоскатыгар икки төгүл бастаабыта. Ити дьыл Россияҕа “Урожай” ДСО Киин Сэбиэтин күрэхтэһиитигэр Саратов куоракка II доскаҕа III м ылбыта. Игнат Алексеевич Үөһээ Бүлүү оройуонун, Бүлүү зонатын элбэх төгүллээх чемпиона.

         Кини хапсаҕай тустууну баһылаабыт бөҕөс, элбэх албастардаах, атаҕынан тэбэн, олуйан тустара, утары албастары оҥороро, утарсааччыта мөлтөх-күүстээх өрүттэрин түргэнник билэр уратылаах эбит. Далырга кэлэн үлэтин быыһыгар оҕолору тустууга дьарыктаабыта, олортон бастыҥнара В.Н. Семенов ССРС уонна Саха АССР спордун маастара буолбута, Саха Республикатын көҥүл тустууга үтүөлээх тренерэ.

         Дойдутугар кэлэн саахыматка, дуобакка тахсыылаахтык оонньуур, дьарыктанар, ол түмүгэр Саха АССР XXIV чемпионатыгар 3 буолан I м. үллэстэллэр  (В. Ястребов, В. Савельев), ол кэнниттэн хас да сыл республика чемпионаттарыгар 5-6 м. ылар, Уһук Илин уонна Сибиир зонатыгар бэйэтин дуоскатыгар 2 төгүл бастыыр, 1967 с. «Урожай» Киин Советыгар Саратов куоракка бэйэтин дуоскатыгар III м ылар, Саха АССР хамаандата III буолар. Игнат Үөһээ-Бүлүү улууһугар элбэх сыл иннин биэрбэтэҕэ, Бүлүү зонатын элбэх төгүллээх чемпиона. Дуобат оонньуутугар ССРС спордун маастарыгар кандидат, улуус биир бастыҥ дуобатчыта. Игнат Алексеевич элбэх оҕону математика идэтигэр үөрэппит учуутал, кини оскуолатын ааспыт учуонайдар Василий Иванович Васильев физико-математическай наука доктора ХИФУ ректорын солбуйааччыннан үлэлиир, иккис бастыҥ үөрэнээччитэ Иван Егорович Егоров эмиэ доктор   уонна университетка үлэлиир. Игнат Николаев үлэтигэр, спортка ситиһиилэрин иһин наҕараадата: Россия, Саха сирин үөрэҕириитин туйгуна буолбута, “Гражданскай килбиэн” бэлиэ, “Россия-Саха сирэ 375 с.” бэлиэ кавалердара, үлэ ветерана (1980 с.), спорт ветерана  (2009 с.), Россия, Саха сирин үөрэҕин министрин Бочуотунай грамоталарынан наҕараадаламмыта, Далыр нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо.